И-Монгол Академи

Цахим технологи хурдацтай хөгжиж, төрийн үйлчилгээ улам бүр хүртээмжтэй болж буй өнөө үед иргэд төрийн үйлчилгээг заавал биечлэн очихгүйгээр, цаг хугацаа хэмнэн цахимаар авах боломж бүрдээд байна. Гэвч энэхүү дэвшилтэт өөрчлөлт нь иргэдийн цахим ур чадвар, мэдлэгтэй шууд хамааралтай тул бүх нийтийн цахим боловсролыг дээшлүүлэх нь нийгмийн хөгжлийн чухал асуудлын нэг болоод байна. Энэхүү хэрэгцээ, шаардлагыг бодитоор хангах зорилгоор “И-Монгол академи” УТҮГ нь 2022 оны гуравдугаар сараас эхлэн бүх нийтийн цахим ур чадварыг дээшлүүлэх сургалтыг улс орон даяар тасралтгүй, тогтвортой зохион байгуулж ирлээ. 2022 оноос хойш өнөөдрийг хүртэл 86,699 гаруй иргэдэд 1196 удаагийн давтамжтайгаар 2519 цагийн танхим болон цахим хэлбэрээр сургалт зохион байгуулаад байна. Тухайлбал: •           58,536 төрийн албан хаагч •           26,609 иргэн •           687 хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн •           867 сургагч багш хамрагджээ. 2025 онд бүх нийтийн цахим ур чадварыг дэмжих зорилгоор төрийн болон боловсролын байгууллага, иргэний нийгэм, олон улсын түншүүдийг нэгтгэн 366 байгууллагатай хамтран ажиллалаа. Энэ хугацаанд 205 удаагийн танхим, цахим сургалтаар 12,254 төрийн албан хаагч, мөн 63 удаагийн сургалтаар 5,008 иргэний цахим мэдлэг, ойлголтыг дээшлүүлээд байна. Сургалтын хүрээнд дараах үндсэн сэдвүүдээр мэдлэг, чадварыг олгож, практик заавар, зөвлөгөө өгч ажиллалаа. Мөн тоон тэгш бус байдлыг бууруулах, бүх нийтийн цахим ур чадварыг жигд түвшинд хүргэх зорилгоор E-Mongolia платформ “ЦАХИМ СУРГАЛТ” цэстэй болсон бөгөөд цахим ур чадварын сургалтыг байгууллага, хамт олноороо авахыг хүсвэл бидэнтэй холбогдоно уу. Мөн surgalt.gov.mn-д тус сургалтууд байршсан байна. Цахим ур чадвараа дээшлүүлэх сургалт, хөтөлбөр, дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл 7711-1197 дугаарын 3-р шугам, 11-11 дугаарын 2-р шугамаар хандан мэдээлэл авах боломжтой.

“И-МОНГОЛ АКАДЕМИ” УТҮГ, ОЛОН УЛСЫН ЦАХИЛГААН ХОЛБООНЫ  БАЙГУУЛЛАГЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧИДТЭЙ ХАМТАРСАН УУЛЗАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА Монгол Улсын цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх, төрийн цахим засаглалын олон улсын жишигт нийцүүлэн хөгжүүлэх зорилгоор “И-Монгол академи” Улсын төсөвт үйлдвэрийн газар (УТҮГ) болон Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагын төлөөлөгчидтэй (ITU) хамтарсан уулзалтыг /2025.12.18/ өдөр зохион байгууллаа. Уулзалтад Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагын Ази, Номхон далайн бүсийг хариуцсан захирал Ацүко Окуда болон холбогдох төлөөлөгчид, “И-Монгол академи” УТҮГ-ын захирал М.Баттулга, газар хэлтсийн дарга, удирдах албан тушаалтнууд оролцов. Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллага (ITU) хэрэгжүүлж буй цахим засаглалд шилжих үйл явцыг дэмжих зорилготой Говстак /GovStack/ санаачилга нь дэлхийн 40 гаруй улсад хэрэгжиж буй, дахин давтагдсан системүүдийг шинээр хөгжүүлэх шаардлагагүй, нэгдсэн архитектурын хүрээнд төрийн үйлчилгээг илүү уялдаа холбоотой, хялбар хэлбэрээр хөгжүүлэх боломжтой шийдэл болох юм. Нэн ялангуяа Монгол Улсын нөхцөлд тус санаачилгын хүрээнд хэрэгжүүлэх ажлууд бүрэн нийцэх боломжтой бөгөөд одоогоор зарим салбарт хэсэгчлэн, шууд бус байдлаар нэвтэрч байгаа билээ. Мөн simulation.govstack.global платформоор дамжуулан төрийн үйлчилгээний өгөгдлийн урсгал, хоорондын уялдаа, үйлчилгээний загварыг виртуал орчинд турших, үнэлэх боломжийг танилцуулж, энэхүү аргачлал нь бодлого боловсруулах, шийдвэр гаргах түвшинд эрсдэлийг бууруулах, оновчтой шийдэл боловсруулахад чухал ач холбогдолтойг онцлов. Энэхүү уулзалт нь Монгол Улсын дижитал засаглалын дараагийн шатны хөгжлийг стратеги, бодлогын түвшинд тодорхойлох чухал ач холбогдолтой бөгөөд ITU болон “И-Монгол академи” УТҮГ-ын хамтын ажиллагаа нь төрийн цахим үйлчилгээний уялдаа холбоог сайжруулж, иргэн төвтэй, хүртээмжтэй, тогтвортой дижитал системийг бүрдүүлэхэд бодитой хувь нэмэр оруулах хэтийн төлөвтэй байна. Цаашид талууд хамтын ажиллагааг практик түвшинд үргэлжлүүлж, олон улсын шилдэг туршлагыг Монгол Улсын онцлогт нийцүүлэн хэрэгжүүлэхээр санал нэгдлээ. ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЛИЙН ШИЛЖИЛТ ХӨДӨЛГӨӨН ХИЙХ ҮЙЛЧИЛГЭЭГ  ЦАХИМААР 2419 ИРГЭН АМЖИЛТТАЙ АВЧЭЭ   Тээврийн хэрэгслийн шилжилт хөдөлгөөнийг илүү шуурхай, ил тод, хүртээмжтэй болгох үүднээс төрийн үйлчилгээний нэгдсэн систем E-Mongolia-д цахимжуулаад хагас сарын хугацаа өнгөрсөн байна.  Өмнө нь тээврийн хэрэгслийн шилжилт хөдөлгөөн болон эзэмшигчийн нэр өөрчлөх үйлчилгээг авахын тулд иргэд худалдах, худалдан авах гэрээг нотариатаар батлуулж, Автотээврийн үндэсний төвийн салбар дээр биечлэн хандах шаардлагатай байсан бол тус үйлчилгээ цахимжсанаар 14 хоногийн хугацаанд нийт 2419 иргэн цахимаар үйлчилгээгээ авсан байна.   Тодруулбал:   Мөн тус үйлчилгээг авахад тоон гарын үсэг зайлшгүй шаардлагатай бөгөөд хэрэв одоогоор тоон гарын үсгээ хараахан авч амжаагүй байгаа тохиолдолд иргэн та гар утасны GSIGN аппликейшнд суурилсан тоон гарын үсгийг ХУРДАН киоск машинаас авах, эсвэл тоон гарын үсгээ биет буюу токен хэлбэрээр авахыг хүсвэл тусгай зөвшөөрөлтэй байгууллагуудаас авах боломжтой байна.   Тээврийн хэрэгслийн шилжилт хөдөлгөөнийг E-Mongolia системээр хийх заавар:  Иргэн төвтэй төрийн үйлчилгээний шинэ эрин www.e-mongolia.mn  ИРГЭДИЙН ЦАХИМ УР ЧАДВАРЫГ ДЭЭШЛҮҮЛСЭЭР БАЙНА “И-Монгол академи” УТҮГ-ын Сургалт, олон нийттэй харилцах газрын Сургалтын хэлтсээс Глобал Удирдагч Их Сургуулийн багш, оюутнуудад “Хиймэл оюунаар контент бүтээх” сэдэвт сургалтыг танхимаар зохион байгууллаа.  Сургалтаар  хиймэл оюуны тухай  ойлголт түүний төрөл, хэрэглээ эрсдэлийн талаар танилцуулж,  текст, зураг, видео, дуу бичлэг төрөл бүрийн контентыг хиймэл оюуны тусламжтайгаар  бүтээх талаар суурь мэдлэг мэдээлэл өглөө.  ӨНГӨРСӨН ДОЛОО ХОНОГТ 1694 ИРГЭНИЙ ГОМДОЛ ХҮСЭЛТИЙГ ШИЙДВЭРЛЭЛЭЭ “И-Монгол академи” УТҮГ-ын Сургалт, олон нийттэй харилцах газрын Хэрэглэгчийн үйлчилгээний хэлтэст нийт 2888 дуудлага ирснээс 1694 дуудлагыг амжилттай авч, 98%-ийн гүйцэтгэлтэй хариулсан байна. Нийт албан ёсны цахим сувгуудаар 2182 иргэдийн асуудлыг шийдвэрлэж заавар зөвлөгөө өгч ажиллалаа.

Тээврийн хэрэгслийн шилжилт хөдөлгөөнийг илүү шуурхай, ил тод, хүртээмжтэй болгох үүднээс төрийн үйлчилгээний нэгдсэн систем E-Mongolia-д цахимжуулаад хагас сарын хугацаа өнгөрсөн байна.  Өмнө нь тээврийн хэрэгслийн шилжилт хөдөлгөөн болон эзэмшигчийн нэр өөрчлөх үйлчилгээг авахын тулд иргэд худалдах, худалдан авах гэрээг нотариатаар батлуулж, Автотээврийн үндэсний төвийн салбар дээр биечлэн хандах шаардлагатай байсан бол тус үйлчилгээ цахимжсанаар 14 хоногийн хугацаанд нийт 2419 иргэн цахимаар үйлчилгээгээ авсан байна.   Тодруулбал:   Мөн тус үйлчилгээг авахад тоон гарын үсэг зайлшгүй шаардлагатай бөгөөд хэрэв одоогоор тоон гарын үсгээ хараахан авч амжаагүй байгаа тохиолдолд иргэн та гар утасны GSIGN аппликейшнд суурилсан тоон гарын үсгийг ХУРДАН киоск машинаас авах, эсвэл тоон гарын үсгээ биет буюу токен хэлбэрээр авахыг хүсвэл тусгай зөвшөөрөлтэй байгууллагуудаас авах боломжтой байна.   Тээврийн хэрэгслийн шилжилт хөдөлгөөнийг E-Mongolia системээр хийх заавар:  Иргэн төвтэй төрийн үйлчилгээний шинэ эрин www.e-mongolia.mn 

Монгол Улсын цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх, төрийн цахим засаглалын олон улсын жишигт нийцүүлэн хөгжүүлэх зорилгоор “И-Монгол академи” Улсын төсөвт үйлдвэрийн газар (УТҮГ) болон Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагын төлөөлөгчидтэй (ITU) хамтарсан уулзалтыг /2025.12.18/ өдөр зохион байгууллаа. Уулзалтад Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагын Ази, Номхон далайн бүсийг хариуцсан захирал Ацүко Окуда болон холбогдох төлөөлөгчид, “И-Монгол академи” УТҮГ-ын захирал М.Баттулга, газар хэлтсийн дарга, удирдах албан тушаалтнууд оролцов. Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллага (ITU) хэрэгжүүлж буй цахим засаглалд шилжих үйл явцыг дэмжих зорилготой Говстак /GovStack/ санаачилга нь дэлхийн 40 гаруй улсад хэрэгжиж буй, дахин давтагдсан системүүдийг шинээр хөгжүүлэх шаардлагагүй, нэгдсэн архитектурын хүрээнд төрийн үйлчилгээг илүү уялдаа холбоотой, хялбар хэлбэрээр хөгжүүлэх боломжтой шийдэл болох юм. Нэн ялангуяа Монгол Улсын нөхцөлд тус санаачилгын хүрээнд хэрэгжүүлэх ажлууд бүрэн нийцэх боломжтой бөгөөд одоогоор зарим салбарт хэсэгчлэн, шууд бус байдлаар нэвтэрч байгаа билээ. Мөн simulation.govstack.global платформоор дамжуулан төрийн үйлчилгээний өгөгдлийн урсгал, хоорондын уялдаа, үйлчилгээний загварыг виртуал орчинд турших, үнэлэх боломжийг танилцуулж, энэхүү аргачлал нь бодлого боловсруулах, шийдвэр гаргах түвшинд эрсдэлийг бууруулах, оновчтой шийдэл боловсруулахад чухал ач холбогдолтойг онцлов. Энэхүү уулзалт нь Монгол Улсын дижитал засаглалын дараагийн шатны хөгжлийг стратеги, бодлогын түвшинд тодорхойлох чухал ач холбогдолтой бөгөөд ITU болон “И-Монгол академи” УТҮГ-ын хамтын ажиллагаа нь төрийн цахим үйлчилгээний уялдаа холбоог сайжруулж, иргэн төвтэй, хүртээмжтэй, тогтвортой дижитал системийг бүрдүүлэхэд бодитой хувь нэмэр оруулах хэтийн төлөвтэй байна. Цаашид талууд хамтын ажиллагааг практик түвшинд үргэлжлүүлж, олон улсын шилдэг туршлагыг Монгол Улсын онцлогт нийцүүлэн хэрэгжүүлэхээр санал нэгдлээ.

МАЛ, ТЭЖЭЭВЭР АМЬТДЫН 2025 ОНЫ ЖИЛИЙН ЭЦСИЙН ТООЛЛОГО ОРОН ДАЯАР ҮРГЭЛЖИЛЖ БАЙНА 2025 оны Мал, тэжээвэр амьтдын тооллогыг 12 дугаар сарын 7-ноос 17-ны өдрүүдэд улсын хэмжээнд зохион байгуулж байна. Статистикийн байгууллага жил бүр нэгдсэн арга зүйгээр бүх нутаг дэвсгэрийг хамруулан тогтсон хугацаанд буюу улс орон даяар нэгэн зэрэг өмчийн бүх хэлбэрийн малыг тооллогод хамруулдаг. 2024 оны мал тооллогын урьдчилсан дүнгээр улсын хэмжээнд нийт 57.6 сая толгой мал тоологдсон тухай Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээллээ. Мал тооллогын үр дүн нь иргэд болон аж ахуйн нэгжүүдэд төрөл бүрийн үйлчилгээнд шаардлагатай баримт бичиг болдог. Тухайлбал: Өмнө нь мал тооллогын лавлагааг авахын тулд иргэд аймаг, дүүрэг, хороо зэрэг харьяа байгууллагад биечлэн очих шаардлагатай байсан бол одоо E-Mongolia цахим системээр дамжуулан энэхүү лавлагааг цахимаар авах боломж бүрдээд байна. Энэ нь төрийн үйлчилгээг иргэдэд түргэн шуурхай, ил тод, хүртээмжтэй хүргэхэд чухал ач холбогдолтой юм. E-Mongolia системээс мал тооллогын лавлагааг авахад мэдээллийн санд байгаа регистрийн дугаар зөрүүтэй тохиолдолд Улсын бүртгэлийн ерөнхий газраас иргэний үнэмлэхийн лавлагаа авч, мал тооллогын мэдээллийн сан дээр засуулна. Тухайн жилийн тооллогын дүн мэдээлэл цуглуулалтаас ойролцоогоор 90 хоногийн дараа системд бүртгэгддэг бөгөөд 2014 оноос хойш мэдээллийг авах боломжтой байна. Жич: Энэхүү лавлагаа нь тухайн өрхийн тэргүүлэгчийн нэр дээр бүртгэгдсэн байдаг. Тиймээс лавлагаа авахдаа өрхийн тэргүүлэгчийн регистрийн дугаар эсвэл иргэний үнэмлэх ашиглан үйлчилгээ авах боломжтой юм. Малтай өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллага та бүхнийг жилийн эцсийн тооллогодоо идэвхтэй хамрагдахыг уриалж байна. ИРГЭДИЙН ЦАХИМ УР ЧАДВАРЫГ ДЭЭШЛҮҮЛСЭЭР БАЙНА “И-Монгол академи” УТҮГ-ын Сургалт, олон нийттэй харилцах газрын Сургалтын хэлтэс нь өнгөрсөн 7 хоногт: Хөшигийн хөндийн эдийн засгийн чөлөөт бүсийн албан хаагчдад Төрийн байгууллагуудын дотоод үйл ажиллагааны удирдлагын нэгдсэн систем ERP-E-Mongolia ашиглалт сэдэвт сургалтыг танхимаар зохион байгууллаа. Энэхүү систем нь байгууллагын үйл ажиллагаа, албан хаагчдын хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн, тэдгээрийн ажлыг хөнгөвчлөх, байгууллагын төсвийн зардал болон цаг хугацааг  хэмнэсэн, инновацыг нэвтрүүлсэн, технологийн шинэ шийдэл бүхий  нэгдсэн удирдлага хяналттай, уян хатан цогц систем юм.  Хэрэглэгчийн үйлчилгээний хэлтэс нь 1411 иргэний дуудлагад амжилттай хариуллаа “И-Монгол академи” УТҮГ-ын Сургалт, олон нийттэй харилцах газрын 1111-2 шугамаар 12/08-12/12 хүртэл нийт 2863 дуудлагаас 1411 дуудлагыг амжилттай авч 97%-ийн гүйцэтгэлтэй ажилласан байна. Нийт 2043 иргэнд Social media-гаар иргэдийн асуудлыг шийдвэрлэж заавар зөвлөгөө өгч ажилласан.

2025 оны Мал, тэжээвэр амьтдын тооллогыг 12 дугаар сарын 7-ноос 17-ны өдрүүдэд улсын хэмжээнд зохион байгуулж байна. Статистикийн байгууллага жил бүр нэгдсэн арга зүйгээр бүх нутаг дэвсгэрийг хамруулан тогтсон хугацаанд буюу улс орон даяар нэгэн зэрэг өмчийн бүх хэлбэрийн малыг тооллогод хамруулдаг. 2024 оны мал тооллогын урьдчилсан дүнгээр улсын хэмжээнд нийт 57.6 сая толгой мал тоологдсон тухай Үндэсний статистикийн хорооноос мэдээллээ. Мал тооллогын үр дүн нь иргэд болон аж ахуйн нэгжүүдэд төрөл бүрийн үйлчилгээнд шаардлагатай баримт бичиг болдог. Тухайлбал: Өмнө нь мал тооллогын лавлагааг авахын тулд иргэд аймаг, дүүрэг, хороо зэрэг харьяа байгууллагад биечлэн очих шаардлагатай байсан бол одоо E-Mongolia цахим системээр дамжуулан энэхүү лавлагааг цахимаар авах боломж бүрдээд байна. Энэ нь төрийн үйлчилгээг иргэдэд түргэн шуурхай, ил тод, хүртээмжтэй хүргэхэд чухал ач холбогдолтой юм. E-Mongolia системээс мал тооллогын лавлагааг авахад мэдээллийн санд байгаа регистрийн дугаар зөрүүтэй тохиолдолд Улсын бүртгэлийн ерөнхий газраас иргэний үнэмлэхийн лавлагаа авч, мал тооллогын мэдээллийн сан дээр засуулна. Тухайн жилийн тооллогын дүн мэдээлэл цуглуулалтаас ойролцоогоор 90 хоногийн дараа системд бүртгэгддэг бөгөөд 2014 оноос хойш мэдээллийг авах боломжтой байна. Жич: Энэхүү лавлагаа нь тухайн өрхийн тэргүүлэгчийн нэр дээр бүртгэгдсэн байдаг. Тиймээс лавлагаа авахдаа өрхийн тэргүүлэгчийн регистрийн дугаар эсвэл иргэний үнэмлэх ашиглан үйлчилгээ авах боломжтой юм. Малтай өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллага та бүхнийг жилийн эцсийн тооллогодоо идэвхтэй хамрагдахыг уриалж байна.